www.tekenen.alfazet.nl

  menu---------vervolg

 

Swifterband Oostelijk Flevoland

De Swifterbant cultuur (8000 - 3300 voor Christus)

De Swifterbant cultuur is de benaming die er aan de mensen wordt toegekend die vÛÛr onze jaartelling het gebied ten Westen van Swifterbant bevolkten. Meer dan 7500 jaar geleden was dit gebied al bewoond, er is dus wel degelijk historie in dit nieuw gewonnen polder.

De zeespiegel stond 5000 jr. v. Chr. aanzienlijk lager dan nu, er was een natuurlijk landschap van moerassen, rivierduinen, oeverwallen en kreken. Waarbij de IJsselmonding (delta) een belangrijke rol speelde.

Vanaf de Midden Steentijd woonden er jagers-verzamelaars op de rivierduinen. Later gingen de mensen op oeverwallen en langs de kreken wonen op die plaatsen waar het aantrekkelijk was om vissen te vangen. Maar ze brachten ook de kennis van akkerbouw mee.

De kaart van Oostelijk Flevoland waarbij de kavels rechte lijnen vormen, echter bovenin (licht bruin gekleurd) wijzigt de richting van de kavel verdeling en gaat de kromming met het natuurlijke patroon (van vroeger tijd) mee. De knik rechts boven Lelystad is dus niet per ongeluk zo op de tekentafel uitgewerkt.

"Nieuw land" blijkt eigenlijk "oud land" te zijn!

Open dag nabij natuurpark Lelystad. De vroegere leefomgeving van de Swifterband mens?

 

Archeologische betekenis van formaat

Na de drooglegging van Oost Flevoland werden er door Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers belangrijke vondsten gedaan (1961) in het gebied ten noorden van Lelystad en ten westen van Swifterbant. De inrichting van stroken land in het landbouw- en weidegebied werden daarom uitgespaard, ze werden niet uitgegeven bij het pachten. De vroegere mogelijke bewonersplaatsen werden ingezaaid met gras en de kreek en laaggelegen komgronden werden ingeplant met bomen.

Het zijn overblijfselen van uit het Paleolithicum en het Mesolithicum. In Oostelijk Flevoland is Mesolithische bewoning (in het tijdvak van de laatste IJstijd en het laatste Steentijdperk) aangetoond. De bewoning op kleiruggen en kreken wordt de Swifterbant-cultuur genoemd.

De IJsseldelta was in die tijd veel groter en strekte zich tot de huidige Ketelbrug uit. Deze mensen woonden in dit waterrijke gebied, waarbij de eb- en vloed invloeden slechts gering waren (ca. 20 - 30 cm). Ze hadden zelfs kleine veldjes waar ze gewassen (gerst) verbouwden en voor de rest voorzagen ze zich in hun onderhoud door vissen te vangen en te jagen. In aardewerk werd het eten gekookt. De vorm was bijzonder omdat ze ofwel een puntbodem of een ronde bodem hadden. Op simpele wijze waren er versieringen aangebracht.

Tijdens het winterseizoen zou de waterstand te hoog zijn geweest en moesten ze tijdelijk elders op hogere plekken hun onderkomen betrekken. Het was te nat en te drassig. Voor transport werden waarschijnlijk kano's gebruikt. Voor de rest kan over een 'vaste' verblijfplaats worden gesproken, het waren geen nomadenstammen. Er zijn overblijfselen gevonden van oerossen, bruine beren, bevers, elanden en vele vissoorten waaronder de inmiddels bedreigde meerval. De meerval was daarmee al 3.000 v. Chr. een inheemse vissoort.

Na de drooglegging van Oostelijk Flevoland werden veel bodemmonsters genomen.

Eerste verkenningen van het 'nieuwe' land, foto Noordoostpolder 1942.

Rechts Dronten, midden boven Swifterband en links Lelystad.

  menu---------vervolg


Omhoog