menu---------vervolg
Land en water
De Swifterbant cultuur (8000 -
3300 v. Chr.)
- Opgraving van vroeg-neolithische nederzetting op kavel G42 (1964).
- De oeverwal en het taluud van de kreek zijn op de achtergrond te zien.
Bron: 'Oostelijk van de Knardijk'.
- Ten westen van Swifterband, prehistorische nederzettingen.
- Het definitieve verkavelingsplan werd in 1954 door de Dienst der Zuiderzeewerken (nota 240) uitgebracht. Daarin waren alle 'bouwsteen-nota's' ook opgenomen. De archeologisch belangrijke percelen werden niet verpacht, met behulp van bomen en grasland werd de oude structuur van vroeger in het landschap van vandaag teruggebracht.
Bron: 'Oostelijk van de Knardijk'.
Eén van de zinsneden uit nota 240:
"Men zich zal moeten hoeden voor een eenzijdigheid bij het bepalen van de bestemming van de grond, een eenzijdigheid die aan ons land in het algemeen gezien vreemd is".
"Uit oogpunt van een harmonische verdeling van de bestemmingen niet kan worden volstaan met deze (651 ha) geringe oppervlakte bos. Daarnaast zal ook op de zwaardere gronden een bescheiden oppervlakte voor de bosbouw moeten worden bestemd, welke een belangrijke landschappelijke functie moet vervullen door de geleding van het gebied".
Het gebied van de Biesbosch een deltagebied met geulen, eilanden en kreken. (luchtfoto 1972). Wellicht zag het land met de IJsseldelta er bij Lelystad en Swifterband vroeger ook zo uit?
De opstellers van het ontwerp-verkavelingsplan
hadden duidelijk gesteld dat onlogische romantiek
bewust was vermeden. Maar juist die romantiek zou
het belangrijkste kritiekpunt vormen. De vele knikken en bochten in de wegen vielen
niet in goede aarde bij de betrokkenen die vonden
dat het patroon van rechthoekige kavels meer tot
uiting moest komen in gestrekte
wegtracés.
Omhoog ↑
Luchtfoto van het gebied ten westen van Swifterbant bij de Vuursteenweg (links boven naar rechts onder), met vergroting van het contrast komen de vroegere waterlopen (2005) duidelijk naar voren, hoe lang nog? De verkleuringen gaan van het ene gewas en grond over op het andere en vormen zo de vroegere waterlopen in dit gebied (de rode lijn is als hulplijn ernaast getekend).
Hetzelfde gebied met Ketelbrug. Rechts Swifterbant.
Ketelbrug A6 naar Noordoostpolder, rechts het Ketelmeer, links het IJsselmeer.
- Windmolenpark IJsselmeerdijk aan de noordwestkant van Oost Flevoland, boven Lelystad.
- In de verte achter de windmolens zijn de archeologisch belangrijke gebieden. De delta van de IJssel, toen het ook land was.
Omhoog ↑
- De kleine percelen met bomen en open graslanden zijn archeologische interessante plaatsen die vanaf het begin van de drooglegging niet werden uitgegeven.
-
- Deze tekening werd gemaakt aan de hand van een luchtfoto na de drooglegging. Een deel van de rivierduinen en oeverwallen zijn in het noordwesten waren toen nog te herleiden.
- Bron: 'Oostelijk van de Knardijk' 1982.
Brengen we de oude tekening met een moderne luchtfoto (Google Earth) van 2005 samen, dan zien we dat met hulp van de oude tekening nog steeds waterlopen in het huidige landschap terug te vinden zijn. Ook op gebieden waar op het eerste gezicht er geen veranderingen meer in de bodem zijn waar te nemen ontdekken we opnieuw de geschiedenis!
Combinatie opname van oude tekening met nieuwe luchtfoto.
Over een aantal jaren zullen de verkleuringen in het landschap vrijwel niet meer vanuit de lucht herkenbaar zijn. De rivierduinen zijn aan de bovenzijde van de tekening te zien.
- Dezelfde combinatie met andere kleuren.
Zie ook de pagina's van de opgravingen Swifterbant cultuur bij de Hoge Vaart en A27.
Swifterbant cultuur
Strekt zich niet alleen uit ten westen van het huidige Swifterbant, maar ook meer ten zuiden bij de vindplaats aan de Hoge Vaart en A27 Zuidelijk Flevoland wordt deze unieke cultuur teruggevonden. Men rekent ca. 6.000 - 4500 jaar geleden. Bij Dronten en Swifterband lag dat tussen de 5.400 - 5.100 jr. geleden.
Bij het gebied westelijk van Swifterbant (2) zijn belangrijke archeologische vondsten gedaan. Deze zijn in het landschap met behulp van grasland en bos in de vorm van de vroegere waterlopen aangelegd. De kavels daartoe zijn ingesneden en niet uitgegeven. Indien je door het gebied heen fietst doet niets meer denken aan duizenden jaren geleden, alleen de vorm van deze gebieden valt een enkeling op.
Komend vanaf het zuiden van Lelystad langs de IJsselmeerdijk (met de energie centrale en het windmolenpark) gaat de weg automatisch over de A6 heen en bent u op de Klokbekerweg. Dit is het gebied waar duizenden jaren geleden mensen woonden, visten en jaagden, het was een waterijkgebied aan de delta van de rivier de IJssel. Er waren kreken, oeverwallen, oerassen en hoge rivierduinen. De eerste opgravingen werden tussen 1962 en 1967 gedaan door G.D. van der Heide. In 1971 is het overgenomen door J.D. van der Waals van Rijksuniversiteit Groningen.
Onderstaand de Swifterbant locatie ten westen van Swifterbant. Als dit gebied niet zo 'rijk' aan grondstof was geweest dan was en 'uitbouw' er niet gekomen. Op het laatst werd dit gebied aan Oostelijk Flevoland toegevoegd vanwege de grondkwaliteit.
- Bron: Swifterbant aardewerk
- Meelpap en soep uit een aardewerken pot. ISBN 90 807390 5 7
- Juta Paulina de Roever. uitg. 2004.
