De Wijdewormer (2)Watermolens hebben de langste tijd gehad in WijdewormerIn oktober 1878 werden door de inspectie van het Stoomwezen nieuwe stoomketels beproefd en goedgekeurd voor gebruik in de Wijdewormer. Er was nu een stoomgemaal om het water uit te slaan. Dit was een enorme verbetering. Of het nu mooi of slecht weer was, of het windstil was of niet, er kon worden gemalen. Op 16 september 1880 nam het college van dijkgraaf en Heemraden het achteraf te betreuren besluit op 1 mei 1881 te beginnen met de verkoop van de molens. Slechts een onderstuk van een molen bleef lang over op de noordelijke ringdijk. In de eerste jaren van de verkoop werden 2 molen omgebouwd tot pelmolens. Beide molens gingen later door brand verloren. Zo raakte Wijdewormer al haar molens kwijt.
Amerikaanse windmolen aan de overzijde van de ringvaart om de Wijdewormer. Dit type werd bij de wereldtentoonstelling in 1900 geïntroduceerd. Alles gaat vanzelf, het op de wind zetten en de regulering van de snelheid. Onderhoud is gering, kan zelfstandig zonder toezicht draaien. Alleen dat eerste type bleek niet opgewassen tegen de sterke Nederlandse wind. Er werden versterkte en verbeterde typen ontwikkeld die van Duitse makelij waren.
Foto eind 2009 Wijdwormer.
Foto Wijdewormer eind 2009, naar het zuiden gekeken richting Leeghwaterweg Oost Zaan.
De polder vanuit actuele Google Earth luchtfoto's.
De polder de Wijdewormer in SketchUp Pro met Geo Locatie info.
Doorbraak van dijken in 1825, ook de Wijdewormer ontkwam daar niet aan.
Zaandijk lang geleden anzichtkaart.
Het NAP van de Wijdewormer polder is ruim onder de meter. Foto is van het NAP van het Naardermeer.
De Wijdewormer polder viel in 1626 droog. Frapant als we bekijken hoeveel polders er in enkele decenia werden drooggemalen. We noemen 1610 Wieringerwaard, 1612 de De Beemster, 1622 de Purmer, 1629 Watergraafsmeer en in 1631 Heerhugowaard. De Schermer die boven de Wormer is gelegen werd in 1635 drooggelegd. Voor het droogmalen ging er wel het een en ander aan vooraf. Er moest een 'octrooi' worden aangevraagd met onderbouwing van tekeningen, bemalingsplan en kavelkaart. De financiering was ook essentieel.
Leeghwater in zijn werkvertrek.
Beemster, Purmer, Wijdewormer, Heerhugowaard, Schermer. De oranje gekleurde vertikale vlakken geven de resp. oppervlakken weer van de polders in hectare.
De allereerste grote droogmakerij is de Zijpe. Aangezien de grond in de kop van Noord Holland niet goed was voor het aanleggen van stabiele dijken, gingen er allerlei dingen mis. Maar ook omdat men niet goed wist hoe men betrouwbare dijken zou moeten maken. De Zijpe is een goede leerschool geweest.
Leeghwater, de zoon van een timmerman, die veel polders begeleide. En zelf diverse uitvindingen op z'n naam heeft staan. In het museum in de Rijp treffen wij Leeghwater aan in z'n werkvertrek.
De Wormer in 3D met molengang in het Noorden van de polder.
De Wormer in 3D.
Aan de noordzijde van de Wijdewormer met de noorderweg.
Landschap vanaf de ringdijk in Schermerhorn, typerend voor poldergebieden.
Aansluitend aan de Wormer, de kleine Enge Wormer polder. Links de Zaan. De Wijdewormer is ingesloten aan de westzijde door ondermeer de Kalverpolder, bekend van de toeristische atractie de Zaanse Schans. Verder de Engewormer, Oostzanerveld, Jisp en Pumerland. Bij Neck komt het Noordhollands kanaal langzij.
Opzet van 3D model van de Wormer, aan de hand van oude kaart. In 2009 werd door het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een waterberging van 5 hectare (1e fase) aangelegd. In de toekomst moet het mogelijk zijn om op 22 hectare water op te vangen. De hele polder is ca. 1650 ha groot. Verwachte ingebruikneming medio 2011. De waterberging vindt plaats ter hoogte van de boerderij Wormerzicht. Een hectare is te vergelijken met een oppervlakte van ca. anderhalf voetbalveld (1 ha = 100 x 100 meter = 10.000 meter 2)
Wormer 1626. Meanderende Zaan aan de linker kant. 1825 Wormerzicht.
De Noorderweg Wijdewormer in 3D bij de Westerringdijk.
De molengang van weleer aan de Ringvaart van de Wijdewormer.
De Wijdewormer luchtfoto in Google Maps, de A7 doorsnijdt de polder in twee delen.
Bij het ontwerp van de polder ging men uit van twee parallele wegen, in het midden de afvoersloot (zonder weg).
De werkplek voor het maken 3D beelden en animaties. Heerenhuis stamt uit 1652. Aan een kant van het gebouw kwam een café en aan de andere zijde een restaurant.
Locatie: Zuiderweg in Wijdewormer. Daarmee is het huis even oud als de Wormer zelf.
Zee van Land Unieke uitgave over inpolderen in Nederland.
Museum in de Rijp ('t Houten Huis) over o.m. Leeghwater en de Schermer.
Interessant boek over de kracht van water en de impact voor Nederland Cordula Rooijendijk ISBN 9789045004815 in mei 2009 verschenen Een geschiedenis van stormvloeden, dijkenbouwers en droogmakers Cordula (1973) groeide op in Amstelveen en studeerde sociale geografie aan de Universiteit van Amsterdam. Ze studeerde in 2001 cumlaude af. In mei 2007 kwam haar dubuut met "Alles moest nog worden uitgevonden" over de Nederlandse computerpioniers en hun uitvindingen. Ze geeft les op Amsterdamse basisscholen.
fotoboek van Karel Tomeï
http://www.deKalverpolder.nl is momenteel buiten gebruik, kijk via de Google cache:
FOTO's Buiten bestek van dit artikel Fraaie foto's maken met vliegers. Klik hier voor fantastische foto's van de Zaanse Schans. Ook informatie over apparatuur en vliegers.
Foto's en afbeeldingen © Alfazet, Huizen.
|
|
Leeghwater
Wormer optocht, deel van gravures.
Foto vanuit de Wijdewormer genomen, richting Zaanse Schans (Kalverpolder). Foto dec. 2009.